Ferill 40. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1990–91. – 1060 ár frá stofnun Alþingis.
113. löggjafarþing. – 40 . mál.
Ed.
533. Nefndarálit
um frv. til l. um launamál.
Frá 1. minni hl. fjárhags- og viðskiptanefndar.
Frumvarp það, sem hér um ræðir, er til staðfestingar bráðabirgðalögum sem sett voru 3. ágúst 1990 til að ógilda kjarasamning ríkisins og aðildarfélaga BHMR frá 18. maí 1989. Í þeim samningi var fallist á þá kröfu að BHMR-félagar ættu að þessu sinni að fá sérstakar hækkanir til að samræma laun þeirra launum fólks með sömu menntun og í sambærilegum störfum á almennum vinnumarkaði. Virðist hafa verið sátt um það milli samningsaðila hvernig að þessu skyldi staðið.
Þann 1. febr. 1990 gerðu aðrir aðilar vinnumarkaðarins með sér kjarasamning þar sem launahækkunum var í hóf stillt en ríkisvaldið tók að sér að sjá til þess að verðlagsþróun yrði innan vissra marka og jafnframt virðast aðilar hafa gert samkomulag um að launaþróun annarra yrði sú sama og greint er í þessum samningi sem kenndur er við þjóðarsátt.
Ekki virðist ríkisstjórnin hafa verið í vafa um að hún gæti staðið við umrædd „þjóðarsáttarmörk“ þó svo að ákvæði í samningi BHMR fælu í sér 4,5% kauphækkun 1. júlí 1990 en í „þjóðarsáttarsamningi“ ASÍ og VSÍ var kveðið á um 1,5% hækkun. Þegar í ljós kom að ASÍ og VSÍ gátu ekki fallist á að BHMR-fólk fengi fyrrgreinda 4,5% launahækkun en aðrir ekki komst málið í sjálfheldu. BHMR-fólk taldi sig eiga rétt á hækkuninni 1. júlí en ríkisstjórnin vildi a.m.k. seinka greiðslum fram yfir gildistíma „þjóðarsáttar“. Fór svo að málið kom fyrir Félagsdóm og virðist ríkisstjórnin, sem hafði ráðfært sig munnlega við ýmsa lögfræðinga, álíta að málinu væri borgið. Þegar Félagsdómur kvað upp dóm sinn reyndist hann falla BHMR í vil og kom þá til þess gjörnings sem til umfjöllunar er nú, þ.e. setningar bráðabirgðalaga sem felldu úr gildi ákvæði þau í samningi BHMR og ríkisins sem Félagsdómur byggði úrskurð sinn á. Enn virðist ríkisstjórnin hafa byggt ákvörðun sína á munnlegri ráðgjöf ýmissa lögfræðinga.
Telja verður það meira en vafasamt að „þjóðarsáttaraðilar“ geti ákveðið að launasamningar annarra, þ.e. BHMR-fólks, verði að falla úr gildi án þess að um það sé samið við BHMR. Einnig telur 1. minni hl. að hæpið sé fyrir ábyrga aðila að byggja ákvarðanir sínar í svo viðkvæmu og vafasömu máli á munnlegri ráðgjöf manna, þótt lögfróðir séu. En mergurinn málsins er þó sá að 1. minni hl. telur að óhæfa sé að skjóta deilumáli til úrskurðar dómstóls og að honum fengnum séu undirstöður úrskurðarins afmáðar með bráðabirgðalögum til þess að þurfa ekki að standa við úrskurðinn. Allt annarra leiða hefði þurft að leita í þessu máli. Fyrsti minni hl. er því alfarið á móti staðfestingu þessara bráðabirgðalag. Að öðru leyti er vísað til nefndarálits 1. minni hl. fjárhags- og viðskiptanefndar neðri deildar um mál þetta.
Alþingi, 22. jan. 1991.
Guðrún J. Halldórsdóttir.
